Δικαίωμα στην επιλογή
Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερο τόσο τα παιδιά όσο και οι οικογένειές τους επιθυμούν να πραγματοποιήσουν την καλύτερη δυνατή επιλογή επαγγέλματος. Η κάθε οικογένεια είναι ένα σύστημα μέσα στο οποίο το κάθε παιδί δρα, αναπτύσσεται, διαμορφώνει τις προσδοκίες, τα κίνητρα, τις κλίσεις και τα ταλέντα του.
Στην γενική αγωγή και στον μέσο όρο των μαθητών ο προσανατολισμός επαγγέλματος πολλές φορές είναι σαφής και ευδιάκριτος. Στην περίπτωση όμως της ειδικής αγωγής όταν τα παιδιά και οι οικογένειες έχουν ανάγκη μιας ιδιαίτερης προσέγγισης για την επιλογή κλίσεων, ταλέντων και άρα επιλογών, προς τα πού πρέπει να στραφεί το ενδιαφέρον;
Αρχικά, κρίνεται σκόπιμο να αναφερθεί ότι με τον όρο ειδική αγωγή μιλάμε για μια πολυπαραγοντική πραγματικότητα, δηλαδή μια ομπρέλα κάτω από την οποία υπάρχουν παιδιά που φέρουν κάποια γνωμάτευση και φοιτούν κανονικά στο Γενικό Σχολείο καθώς και παιδιά που φοιτούν στο Ειδικό Σχολείο.
Ας θεωρηθεί, ότι τα παιδιά του Γενικού- Τυπικού Σχολείου έχουν ίσες ευκαιρίες με τα παιδιά του μέσου όρου, καθώς το Γενικό σχολείο δίνει τη δυνατότητα σε παιδιά που φέρουν γνωμάτευση, όπως μαθησιακές δυσκολίες, ΔΕΠ-Υ, αισθητηριακές δυσκολίες καθώς και Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος (ΔΑΦ) υψηλής λειτουργικότητας να φοιτήσουν κανονικά είτε σε Γενικά Λύκεια είτε σε ΕΠΑΛ και τέλος να εξετασθούν για την εισαγωγή τους στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Βέβαια, κρίνεται σκόπιμο να αναφερθεί ότι χρειάζονται μια ειδική διαχείριση και προσανατολισμό για να καταφέρουν τα μέγιστα. Η οριοθέτηση που στη γενική αγωγή είναι επικουρική στην ειδική αγωγή γίνεται αυτοσκοπός, διότι μόνο με τη σωστή καθοδήγηση και αναπλαισίωση είναι δυνατό να επιτευχθεί ο στόχος τόσο από πλευράς παιδιών όσο και από πλευράς οικογένειας.
Το βασικό ερώτημα έγκειται στο κατά πόσο τα παιδιά έχουν την δυνατότητα επιλογής καθώς δεν είναι πάντα εφικτό να επιλέξουν τα ίδια και σε αυτό το σημείο έρχεται ο ρόλος του γονέα και του σχολείου να παρεισφρήσει. Πιο συγκεκριμένα, στην ειδική αγωγή υπάρχουν οι εξής επιλογές: η επιλογή του ΕΝΕΕΓΥΛ (Ενιαίο Ειδικό Επαγγελματικό Γυμνάσιο- Λύκειο) και η επιλογή του Ε.Ε.Ε.Ε.Κ (Ειδικό Εργαστήριο Επαγγελματικής Εκπαίδευσης & Κατάρτισης). Κρίνεται σκόπιμο να αναφερθεί πως και στις δύο περιπτώσεις υπάρχει κατεύθυνση από πλευράς σχολείου- γονέων με βάση τις κλίσεις του παιδιού καθώς και τις δυνατότητες του. Σε αυτό το σημείο καλό θα είναι να αναφερθεί ότι υπάρχουν κατευθύνσεις καθώς στην περίπτωση του ΕΝΕΕΓΥΛ υπάρχει η επιλογή του τομέα πληροφορικής, τροφίμων και ποτών καθώς και της γεωπονίας ενώ στο Ε.Ε.Ε.Ε.Κ η κατεύθυνση της μαγειρικής, κηπουρικής, ραπτικής, ξυλουργικής, υδραυλικής και κομμωτικής.
Επιπλέον, τα τελευταία χρόνια η προσπάθεια εδραίωσης των ΙΕΚ όπως και το Μεταλυκειακό έτος ή Μαθητεία προσφέρει αρκετές επιλογές στο παιδί με βασικό σκοπό την καλύτερη δυνατή επιλογή τόσο στη μαθητική του όσο και στην επαγγελματική του πορεία.
Όπως γίνεται αντιληπτό υπάρχουν αρκετές δυσκολίες σε κάθε περίπτωση και βασικό θέμα είναι όλοι να αφουγκράζονται και να δείχνουν ενδιαφέρον για το τι πραγματικά επιθυμούν τα ίδια τα παιδιά. Βασικό ζητούμενο είναι μέσα στον κόσμο αυτό να είναι χαρούμενα, να νιώθουν ότι μπορούν να προσφέρουν και να έχουν δικαίωμα επιλογής καθώς αυτό είναι λυτρωτικό για τις οικογένειές τους καθώς και για όσους εμπλέκονται ενεργά στην ειδική αγωγή.
Σε πολλές περιπτώσεις το «μετά» είναι αυτό που ταλανίζει όλους και αν δοθεί μια λύση τότε θα έχει φτιαχτεί ένας καλύτερος κόσμος για όλους. Μέσω του επαγγελματικού προσανατολισμού υπάρχει η δυνατότητα τόσο από την πλευρά του συμβούλου όσο και από την πλευρά του παιδιού της οικογένειας να βρεθεί η καλύτερη δυνατή επιλογή. Είναι χρέος όλων να δοθεί ώθηση σε μια τέτοια κίνηση γιατί μόνο έτσι θα έχει επιτευχθεί να σπάσουν τα στερεότυπα και να υπάρχει δικαίωμα και δυνατότητα επιλογής για αυτό ΜΗΝ ΚΛΕΙΝΕΙΣ ΤΑ ΜΑΤΙΑ στο διαφορετικό, υπάρχει και αυτός ο άγνωστος κόσμος αλλά όχι ανύπαρκτος.
Η αγάπη δε δημιουργείται από το να κοιτάει ο ένας τον άλλο, αλλά να κοιτούν προς τα έξω μαζί στην ίδια κατεύθυνση.
Αντουάν ντε Σαιντ- Εξυπερύ
Νάντια Γεωργαλή
Φιλόλογος- Ειδική Παιδαγωγός
Υποψήφια Διδάκτωρ Τμήμα Ψυχολογίας- ΕΚΠΑ