Ο γρίφος της επιλογής επαγγελμάτων στη σύγχρονη εποχή
Η πανδημία των τελευταίων χρόνων και η συνακόλουθη υγειονομική κρίση επηρέασε σε σημαντικό βαθμό τη ζωής μας, περισσότερο όμως τον τρόπο με τον οποίο εργαζόμαστε. Αλλαγές που θα έπρεπε να έχουν υπάρξει εδώ και χρόνια αναγκαστικά εφαρμόστηκαν ΄έν μία νυχτί ΄. Η προσαρμογή σε αυτές τις αλλαγές ήταν άμεση με χαρακτηριστικό παράδειγμα τον κλάδο της εκπαίδευσης, την γνωστή πια σε όλους μας τηλεκπαίδευση.
Όπως γίνεται αντιληπτό η τηλεργασία ήρθε για να μείνει ενώ η πανδημία επιτάχυνε τη διαδικασία προσαρμογής και της χώρας μας στα δεδομένα της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης. Η ρομποτική, η τεχνητή νοημοσύνη και γενικότερα η ανάπτυξη της ψηφιακής τεχνολογίας έχουν ως αποτέλεσμα τη δημιουργία θέσεων εργασίας και την κατάργηση κάποιων άλλων, πιο ‘’παραδοσιακών’’.
Συνεπώς και σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του ΣΕΒ για το μέλλον της εργασίας στην Ελλάδα, οι ραγδαίες εξελίξεις νέων τεχνολογιών δημιουργούν την ανάγκη για ένα νέο είδος ανθρώπινου δυναμικού με νέες δεξιότητες και υψηλών προσόντων. Είναι γεγονός ότι 4 στις 10 θέσεις εργασίας θα μετασχηματιστούν εξαιτίας της τεχνητής νοημοσύνης σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Κέντρο για την Ανάπτυξη της Επαγγελματικής Κατάρτισης (CEDEFOP) και ως αποτέλεσμα, το 85% των επαγγελμάτων το 2030 δεν μπορούμε να το γνωρίζουμε σήμερα. Ακόμα και σήμερα το 70% των επιχειρήσεων δηλώνει ότι χρειάζεται πρόσβαση σε νέες πηγές τελέντων.
Το διακύβευμα μπροστά σε αυτές τις αλλαγές είναι η ανάγκη σχεδιασμού και προώθησης ενός άρτιου προγράμματος επαγγελματικού προσανατολισμού και η προσαρμογή στις νέες συνθήκες. Συχνά οι μαθητές δεν έχουν ανακαλύψει τι είναι αυτό που θέλουν να σπουδάσουν και επιλέγουν ένα επιστημονικό πεδίο ή τομέα σπουδών με βασικό κριτήριο τα αγαπημένα τους μαθήματα και όχι βάσει των επαγγελματικών επιλογών που προκύπτουν μέσα από αυτές.
Ως σύμβουλοι Επαγγελματικού Προσανατολισμού και ως εκπαιδευτικοί έχουμε υποχρέωση να προσφέρουμε το σύνολο των ενεργειών που θα προσανατολίσουμε το άτομο στην επαγγελματική του σταδιοδρομία. Για να επιτευχθεί ο στόχος πρέπει ο σύμβουλος να ακολουθήσει τον “Χρυσό Κανόνα για τις επιλογές επαγγελμάτων και σταδιοδρομίας”, μία πλέον αναγνωρισμένη μέθοδος που καθιέρωσε ο αείμνηστος Θεόδωρος Κατσανέβας. Ο “Χρυσός Κανόνας” επικεντρώνεται πρώτα στην ανάδειξη των κλίσεων, των προτιμήσεων και των ταλέντων ενός ατόμου. Οι μαθησιακές επιδόσεις και η θέληση αποτελούν την πρώτη ένδειξη των κατευθύνσεων και του επιπέδου σπουδών, το οποίο στοχεύει το κάθε άτομο. Τα οικογενειακά δεδομένα μπορούν να βαρύνουν την πλάστιγγα των επαγγελματικών επιλογών μόνο με την προϋπόθεση ότι ταιριάζει στο άτομο.
Η αγορά εργασίας και οι προοπτικές επαγγελμάτων αποτελούν ένα σημαντικό εξωγενή παράγοντα που πρέπει να παρουσιάσουμε για τις επαγγελματικές επιλογές. Τέλος οι τυχαίοι παράγοντες διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη σταδιοδρομία του ατόμου.
Όλοι αυτοί οι παράγοντες αποτελούν τους βασικούς άξονες που τοποθετούν τους νέους μπροστά από την επιλογή επαγγέλματος, δηλαδή μία ‘’επιλογή ζωής”. Αυτό που πρέπει να έχουμε όλοι όμως υπόψη μας είναι πως ένας σύμβουλος Επαγγελματικού Προσανατολισμού βοηθά τον κάθε νέο ή νέα να ανακαλύψει πρώτα ο ίδιος τον εαυτό του και έπειτα με γνώμονα την προσωπικότητα του, να του αναδείξει τις καταλληλότερες επαγγελματικές επιλογές.
“Στόχος και σκοπός του Επαγγελματικού Προσανατολισμού είναι η διαμόρφωση άρτιων επαγγελματιών αλλά πάνω από όλα ευτυχισμένων ανθρώπων.”